Zalety kawy

Picie umiarkowanej ilości kawy przez osoby zdrowe jest bezpieczne i wpływa korzystnie na zdrowie, co potwierdzają badania. Picie do 5 filiżanek dziennie pozytywnie wpływa na kondycję fizyczną i psychiczną oraz wydłuża oczekiwany czas życia.

Badania naukowe dotyczące kawy

W 2 dużych badaniach, których wyniki opublikowano w lipcu 2017 r. w „Annals of Internal Medicine”, stwierdzono, że picie kawy zmniejsza ryzyko wcześniejszego zgonu. Po raz pierwszy przeanalizowano związek między kawą a zdrowiem i umieralnością na całym świecie, biorąc jednocześnie pod uwagę sposób przyrządzania napoju. Korzyści z picia kawy obserwowano w różnych populacjach europejskich w różnych grupach rasowych i etnicznych, potwierdzając wcześniejsze wyniki badań wskazujące, że istnieje związek między piciem kawy a zmniejszeniem śmiertelności.

15 naukowo udowodnionych zalet kawy

1. Odgrywa ważną rolę w utrzymaniu zdrowia psychicznego i fizycznego oraz zapewnieniu długiego życia.
2. Zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej, niewydolności serca i migotania przedsionków.
3. Obniża stężenie złego cholesterolu.
4. Zawiera antyoksydanty, które wspierają usuwanie toksyn z organizmu.
5. Zmniejsza ryzyko wystąpienia udaru mózgu.
6. Znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2.
7. Zmniejsza ryzyko wystąpienia raka endometrium, prostaty, głowy i szyi, piersi, skóry (podstawnokomórkowego i czerniaka) oraz jelita grubego.
8. Dodaje energii i zwiększa sprawność umysłu.
9. Zapobiega rozwojowi choroby Alzheimera, a u osób z umiarkowanym otępieniem spowalnia postęp choroby.
10. W chorobie Parkinsona chroni komórki nerwowe przed degeneracją.
11. Poprawia nastrój i chroni przed depresją.
12. Spowalnia postęp marskości wątroby, zmniejsza ryzyko wystąpienia raka wątroby oraz niealkoholowego stłuszczenia wątroby.
13. Łagodzi zespół suchego oka.
14. Zmniejsza ryzyko wystąpienia dny moczanowej.
15. Zwalcza infekcje.

Kawa a choroby sercowo-naczyniowe

To, że substancja podwyższająca ciśnienie krwi zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej, niewydolności serca i migotania przedsionków, może wydawać się sprzeczne z intuicją. Jednak badania nie wykazały związku między kofeiną a przedwczesnymi skurczami przedsionkowymi lub komorowymi. Być może korzystne działanie kawy przeciwdziała jej negatywnym skutkom. Prawdopodobnie kofeina zmniejsza utlenianie lipoprotein o małej gęstości (tzw. złego cholesterolu) oraz powstawanie markerów stanu zapalnego.

Kawa a udar mózgu

Kawa ma korzystny wpływ na naczynia mózgowe. Metaanaliza wykazała, że picie 1-6 filiżanek dziennie zmniejsza ryzyko udaru mózgu o 17%. W szwedzkim badaniu obejmującym kobiety wykazano zmniejszenie tego ryzyka o 22-25%. Metaanaliza dotycząca pacjentów bez choroby naczyń mózgowych wykazała, że 1-3 filiżanek dziennie mogą chronić przed udarem niedokrwiennym w populacji ogólnej. W badaniu japońskim wykazano, że picie kawy przez średnio 13 lat zmniejszyło ryzyko udaru o 20%.

Kawa a cukrzyca

Wydaje się, że kawa ma istotną rolę w walce z hiperglikemią, nieprawidłowym stężeniem lipidów i zwiększoną ilością tkanki tłuszczowej. Wiele badań łączyło regularne picie kawy z lepszym metabolizmem glukozy, mniejszym wydzielaniem insuliny i znacznie zmniejszonym ryzykiem cukrzycy. Eksperci sugerują, że odwrotna korelacja picia kawy z cukrzycą może być związana z jej właściwościami przeciwzapalnymi i mechanizmem antyoksydacyjnym kwasu chlorogenowego, który uważa się za czynnik zmniejszający absorpcję glukozy.

Kawa a nowotwory

W badaniach wykazano związek picia kawy ze zmniejszonym ryzykiem wielu nowotworów: m.in. endometrium (korzyści przy piciu > 4 filiżanek dziennie), prostaty (6 filiżanek dziennie), głowy i szyi (4 filiżanek dziennie), raka piersi (> 5 filiżanek dziennie), raka podstawnokomórkowego skóry (> 3 filiżanki dziennie) i czerniaka. Uważa się, że korzyści są przynajmniej częściowo związane z właściwościami przeciwutleniającymi i antymutagennymi kawy. Wykazano także znaczące zmniejszenie częstości występowania raka jelita grubego u osób pijących > 2,5 filiżanki kawy dziennie.

Kawa a zaburzenia neuronowe

Wydaje się, że poza natychmiastową stymulacją intelektualną kawa działa korzystnie także w perspektywie długoterminowej. W 1 badaniu dowiedziono, że łagodne zaburzenia poznawcze nie postępowały u pacjentów pijących 3-5 filiżanek kawy dziennie. Inne badania wykazały profilaktyczny wpływ kawy na powstawanie ciał Lewy’ego. W badaniach na myszach wykazano, że kofeina prawdopodobnie hamuje wytwarzanie β-amyloidu, zwiększa czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów, stężenie interleukiny-10 i interleukiny-6. Kofeina jest od dawna uważana za substancję działającą neuroprotekcyjnie w chorobie Parkinsona.

Kawa a depresja

Badania sugerują, że picie kawy może poprawić zdrowie psychiczne i chronić przed depresją. W jednym z badań wykazano, że ryzyko wystąpienia depresji u kobiet, które wypijały 2 lub 3 filiżanki kawy dziennie, było o 15% niższe niż u osób, które wypijały < 1 filiżankę kawy tygodniowo. Zmniejszone o 20% ryzyko zaobserwowano u tych, którzy wypijali > 4 filiżanki kawy dziennie. Krótkoterminowy wpływ na nastrój może wynikać ze zmienionej aktywności serotoniny i dopaminy. Długotrwałe działanie może być związane z przeciwutleniaczami zawartymi w kawie i z jej właściwościami przeciwzapalnymi.

Kawa a choroby wątroby

Picie kawy może chronić wątrobę, spowalniając postęp marskości wątroby i wirusowego zapalenia wątroby typu C, oraz zmniejszyć ryzyko rozwoju raka wątrobowokomórkowego. Badania wykazały, że kawa obniża ryzyko wystąpienia niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD), a pacjentów z NAFLD chroni przed włóknieniem wątroby. Osoby z genetycznymi predyspozycjami do alkoholowego zapalenia wątroby, które nie piły kawy regularnie, były bardziej narażone na tę chorobę.

Podsumowanie

Badania sugerują, że picie kawy może złagodzić zespół suchego oka, zmniejszyć ryzyko dny moczanowej i zwalczać infekcje (chroni przed metycylinoopornym gronkowcem złocistym – MRSA). Chociaż mechanizm działania nie jest jasny, u osób pijących kawę (i herbatę) prawdopodobieństwo nosicielstwa MRSA w nosogardzieli było o 50% niższe.

Z korzyściami często wiąże się jednak również ryzyko. Kawa może wywoływać lub nasilać lęki, bezsenność i drżenie oraz zwiększać ryzyko jaskry. Pojawiły się również kontrowersje dotyczące tego, czy można przedawkować kofeinę. Prawdą jest, że 6 filiżanek kawy zawiera „wystarczająco dużo kofeiny, by wywołać efekty uboczne, drżenie, przyspieszone bicie serca, nudności, lęk, niepokój itp., ale jest to znacznie poniżej ogólnie przyjętej dawki śmiertelnej 10 g dziennie (100 filiżanek kawy)”.

Trzeba pamiętać, że większość tego obszernego materiału dowodowego ma charakter skojarzeniowy. Jednak ilość danych obserwacyjnych sugeruje, że sięgnięcie po drugą filiżankę kawy dziennie nie może być złą decyzją.

Źródło: Medscape. Dostęp: 5 września 2022.